Επίλογος

Ο Λευτέρης Μαυρόπουλος είναι από τους πρώτους συνεργάτες, φίλους και συγγραφείς της Ινδίκτου. Τον γνώρισα στις Σέρρες πριν 12 χρόνια και έκτοτε η Ίνδικτος έχει κυκλοφορήσει τέσσερα μυθιστορήματά του. Το τελευταίο μόλις πριν λίγους μήνες υπό τον τίτλο Το Άλλο μισό μου πορτοκάλι, συνεχίζει την πορεία του δρέποντας σπάνιες, για σύγχρονό μας πεζογράφο, κριτικές. Για όποιον δεν το έχει διαβάσει, ειλικρινά, αξίζει τον κόπο. Για του λόγου το αληθές παραπέμπω σε πρόσφατη κριτική της Λίνας Πανταλέων στην βιβλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας.
Σεμνός και αθόρυβος οργώνει το πνευματικό του βιός αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Σήμερα παρέλαβα με ηλεκτρονικό περιστέρι ένα διήγημά του που πρόκειται να δημοσιευθεί από τον εκδοτικό οίκο Μαγικό Κουτί του συγγραφέα Νίκου Βλαντή. Το διήγημα έχει τον τίτλο Μονόλογος μιας σπερμοφάλαινας και είναι χτισμένο πάνω στον γνωστό ήρωα-φάλαινα του Μέλβιλ Μόμπι-Ντικ.
Από αυτό το διήγημα αντλώ την τελευταία παράγραφο, και την καταθέτω ως Επίλογο της συζητήσεως αρχικώς για τα όρια της ποίησης και εν τέλει για αυτά του ανθρώπου. Ο Επίλογος βέβαια δεν σημαίνει επ' ουδενί το τέλος της συζητήσεως, αλλά την συνέχισή της. Εξάλλου υπάρχει και παράταση!

Τώρα ο ήλιος μού ψήνει την καμπούρα και τα θραψερά μου πάχη απειλούν να μου συντρίψουν τα πνευμόνια. Καίγομαι και πνίγομαι. Σαν ασήμαντη χελώνα που το κύμα την πέταξε στην αμμουδιά ανάστροφα κι εκεί αργοπεθαίνει, σβήνω στην ακτή λίγα μόλις μέτρα μακριά απ’ το νερό. Τώρα έχω τη σοφία να κατανοήσω τα λάθη μου. Απ’ την ώρα που χάραξα τη ρότα μου με πλώρη να σε κατανοήσω το μόνο λιμάνι για μένα ήταν αυτό του χαμού, της εξαφάνισής μου. Πανάθλιε Αχαάβ! Μου έκανες ακόμη μεγαλύτερο κακό∙ μ’ έκανες να θέλω να περπατήσω στη στεριά πάνω στις δύο άκρες της ουράς μου. Να θέλω να γίνω θεός. Θα σε μισώ γι’ αυτό πάνω και πέρα απ’ τη ζωή μου. Ακόμη με καταδιώκεις. Λίγο πριν πεθάνω άνοιξες μέσα μου βάραθρο… σκοτεινό… βαθύ… Μ’ έβαλες να στοχαστώ: πέρα από ‘δω τι; Με εκμηδένισες Αχαάβ! Επαιρόμουν πως εγώ μονάχα γνωρίζω το βάθος… Ω! Πόσο πλανιόμουν…"

Αθήνα - Darfur ένα κλικ αριστερά

Πριν ξεκινήσω το δικό μου μπλογκάκι, παρακολουθούσα τα τεκταινόμενα μπαινοβγαίνοντας σε αρκετά μπλογκ. Η σίγουρη και καθημερινή μου στάση ήταν και είναι το μπλογκ του ΔΕ ΜΑΣΑΜΕ ΡΕ. Σαφής, περιεκτικός, ευθύβολος, ότι καλύτερο μπορεί κανείς να συναντήσει στην μπλογκόσφαιρα.
Επιθυμώντας να ενισχύσω την σημερινή του πρωτοβουλία παραπέμπω με link στο σημερινό του post.

Προάγγελος

Κρατώ στα χέρια μου τα δοκίμια του τελευταίου και υπό έκδοσιν ποιητικού έργου του Δημήτρη Δημητριάδη, Κατάλογοι 13-14, Πένθη.
Ανασύρω την εξομολόγηση του συγγραφέα στον Μισέλ Φάις που δημοσιεύθηκε στην τελευταία Βιβλιοθήκη

Εξομολόγηση που δεν κρατά τίποτα κρυμμένο, όλα στη φόρα και όλα στην μέγιστή τους διάσταση.

Το απρόσιτο της ποίησης

Η αφοριστική φράση του τίτλου δεν είναι περιοριστική ούτε απαγορευτική· είναι αφετηριακή: σημαίνει μια σκοπιά απ' την οποία μας κοιτάζει η ποίηση και απ' την οποία την κοιτάζουμε εμείς. Αυτή η σκοπιά χρειάζεται, και μάλιστα επειγόντως, προκειμένου όχι μόνο να καταλαβαίνουμε πότε γράφεται ποίηση, αλλά, προπαντός, να μην ξεχνούμε, ακόμη κι όταν αυτό που γράφεται είναι όντως ποίηση, την απόσταση που μας χωρίζει, ούτως ή άλλως και καταγωγικώς, απ' αυτήν. Οχι πως η ποίηση έχει διάσταση ιδεατή ή θεϊκή· ότι αποτελεί υπερφυσική οντότητα. Η ποίηση είναι απρόσιτη ως αποκλειστικώς ανθρώπινη ιδιότητα· ο ίδιος ο άνθρωπος δεν καταφέρνει, παρά τις πολλαπλές και κορυφαίες προσεγγίσεις, να φτάσει στην απώτατη έκφρασή της, αδυνατώντας να εξαντλήσει, ακόμη και να οικειοποιηθεί εντελώς, μια αποκλειστική δική του ιδιότητα, το υπέρτατο σημείο της οποίας είναι πάντα πέραν του εκφραστικού σημείου στο οποίο ο ίδιος κάθε φορά φτάνει ασκώντας την.

Τα ποιήματα, μικρά ή μεγάλα, είναι αντίστοιχες κινήσεις προς αυτόν και ως προς αυτόν τον στόχο· όσο κι αν προσεγγίζεται αυτός, όσο κι αν δίνεται η εντύπωση με τα ποιήματα που γράφονται, ότι αυτά τον έχουν φτάσει και ότι, ενίοτε, τα ποιήματα είναι ο ίδιος ο στόχος, δηλαδή η ίδια η ποίηση, εντούτοις αυτή δεν έχει αγγιχτεί με τέτοιον τρόπο ώστε να πούμε ότι πέραν του σημείου εκείνου δεν υπάρχει άλλο τίποτε που δεν έχει ή δεν μένει απ' αυτήν να αγγιχτεί. Την εντύπωση αυτή δίνουν κυρίως τα μεγάλα ποιήματα, εντύπωση που δεν απέχει μάλιστα καθόλου απ' την κυρίαρχη βεβαιότητα ότι το απρόσιτο έχει γίνει προσιτό.

Οι Κατάλογοι 13-14. Πένθη, όπως και οι προηγούμενοι, είναι, στην κεντρική τους διάθεση, κινήσεις προς το απρόσιτο της ποίησης, κινήσεις που προπαντός αποκαλύπτουν την απόσταση που τις χωρίζει απ' αυτό, και όπου δοκιμάζεται η ανεπάρκεια των εκφραστικών μέσων για να μειωθεί η απόσταση αυτή· συγχρόνως είναι κινήσεις όπου αποπειράται μια διά των λέξεων επιχείρηση προκειμένου να προκληθούν θεματικά όρια ήδη φτασμένα, αλλά και όρια καινοφανή, να θιγούν και πάλι περιοχές της ανθρώπινης τύχης, της πολλαπλής ανθρώπινης εμπειρίας, περιοχές που περιμένουν τις δυνατότητες της γλώσσας για να αναδειχθούν και οι οποίες, παρά τις προσεγγίσεις που έχουν ήδη επιτευχθεί, παραμένουν ακόμη ανεξάντλητες και αδιατύπωτες, ακόμη πρόσφορες για νέες απόπειρες.

Οι Κατάλογοι 13-14 αποτελούνται από δύο μέρη. Οι τίτλοι τους, αντίστοιχα, είναι Ηλιος και Μόρος, και συναποτελούν ενότητα υπό τον γενικό τίτλο Πένθη. Και στα δύο αυτά μέρη η αφετηρία είναι ο θάνατος· στο πρώτο, ένας θάνατος συλλογικός, στο δεύτερο, ένας ατομικός. Αυτοί οι δύο θάνατοι, έχοντας αποτελέσει, αμφότεροι, δημόσια και ιδιωτικά γεγονότα, διαθέτουν τα γνωρίσματα εκείνα που τα τοποθετούν στην τρέχουσα καθημερινότητα, στην εμπειρική πραγματικότητα, με ό,τι σημαίνει αυτό για μια συζήτηση σχετικά με το από πού πρέπει να ξεκινά ή να αντλεί το υλικό της η ποίηση: ενδέχεται να μην έχει σημασία η αφετηρία, αν και αυτό δεν είναι αυτονόητο ούτε κατακυρωμένο, έχει όμως κρισιμότατη σημασία το πόσο πέραν αυτής της αφετηρίας είμαστε ικανοί να οδηγήσουμε την ποιητική της απόδοση.

Το ίδιο το θέμα αυτών των Καταλόγων, ο θάνατος, ως πρωτόγονο αλλά και κοινότοπο υλικό, ως η πιο πραγματική πραγματικότητα, θέτει αυτομάτως την ίδια την ποιητική έκφρασή του σε δεινή δοκιμασία και την αναγκάζει, όσο εμπειρικό και καθημερινό κι αν είναι το ίδιο το θέμα, να κινείται στο σημείο όπου βρίσκεται κι αυτό, δηλαδή σε ένα όριο όπου θα πρέπει, εκείνο που λέγεται κι ο τρόπος με τον οποίο λέγεται, να συμπέσουν και να συνομιλήσουν· το ένα, ο θάνατος, το άλλο, η ποίηση, να συνδιαλεχθούν και να συνοδοιπορήσουν, όχι ως λέξεις αλλά με τις λέξεις, ώστε η ποίηση να βρεθεί εκεί όπου βρίσκεται ο θάνατος, ένας θάνατος όμως που δεν είναι μόνο το γεγονός ως γεγονός, αλλά ως αφετηρία απ' όπου εκκινώντας η ποίηση προσπαθεί να προσεγγίσει το απρόσιτο.

Εκείνο που υποκινεί αυτήν τη διπλή κίνηση σ' αυτούς τους Καταλόγους και συνιστά τον λόγο για τον οποίο γίνεται, είναι το πώς θα καταφέρει, εντέλει, η ίδια η ποίηση να φτάσει εκεί όπου δεν έχει φτάσει ακόμη, και συγχρόνως πώς θα δείξει, εξαντλώντας τα ίδια της τα μέσα, ότι αυτό που αποπειράται, είναι εντέλει ακατόρθωτο, ότι η απόπειρα, όσο κι αν έχει αναμετρηθεί με το ανέκφραστο προκειμένου να το πει, έχει αποτύχει και ότι θα χρειαστεί ν' αρχίσει και πάλι την απόπειρα, ωσάν να μην την άρχισε ποτέ πριν.

Ανασκαφή 16ης Οκτωβρίου

Στο χθεσινό μου post υποσχέθηκα να μοιραστώ μαζί σας και τις ελπίδες μου. Τις ελπίδες βεβαίως γι΄αυτό εδώ το blog.
Επί της ουσίας να καταγράψω τις σκέψεις, τις επιθυμίες αλλά και τις ανάγκες που το γέννησαν.

Δουλεύοντας κάποια χρόνια τώρα στα κείμενα έχω με την πρόοδο του χρόνου φορτωθεί κακές συνήθειες και εμμονές. Μου είναι δύσκολο λόγου χάριν να μιλώ σε φίλους για κείμενα, πολύ δε περισσότερο να τα κρίνω. Μου λείπει ακόμα αυτή η αμεριμνησία αλλά και η απόλαυση της ανάγνωσης ενός καλού κειμένου. Έχουν αντικατασταθεί με την εκδοτική μέριμνα και την σχολαστική αναζήτηση των λαθών και των προβλημάτων του κάθε κειμένου.
Παραμένει όμως εντός μου, η ανάγκη να ακούσω και να μοιραστώ με άλλους, όχι κατ' ανάγκη γνωστούς ή συνεργάτες. Να ακούσω και να μοιραστώ χωρίς την απόσταση που με χωρίζει από κάθε αναγνώστη.
Η σκέψη λοιπόν είναι ακριβώς αυτή. Μέσα από τούτον τον χώρο να μοιραστώ ιδέες κρίσεις και απόψεις, να ζω και να ακούω τις κρίσεις και τις ιδέες των άλλων.
Προσοχή, όμως αν και κουβαλώ την Ίνδικτο, μιας και παιδεύομαι με αυτήν νυχθημερόν, δεν είμαι η Ίνδικτος. Ούτε τούτο το blog είναι το site της Ινδίκτου.
Τούτο το τελευταίο το δηλώνω επιθυμώντας από την πρώτη στιγμή να ξεκαθαρίσω πως η ανάγκη που γεννά το blog, δεν είναι επαγγελματική, αλλά αντιθέτως προσωπική και εσωτερική. Πιστεύω πως είμαι καθαρός και σαφής.
Τις ανασκαφές θα τις συνεχίσω, άρα θα επανέλθω εν καιρώ.

Η ζωή χαρίζεται, ο βίος κερδίζεται

Η καλή και άγνωστή μου φίλη Composition Doll με ένα σχόλιό της μου προσφέρει την ευκαιρία να γνωριστώ μαζί της αλλά και μαζί σας καλύτερα.
Θέμα της, η ζωή και ο βίος του ανθρώπου, του κάθε ανθρώπου. Ως βίο εννοούμε το πως πορεύεται κανείς.
Οφείλω κατ' αρχήν να δηλώσω πως συμφωνώ με την άγνωστή μου φίλη, συμφωνώ στο πνεύμα αλλά και στο γράμμα του σχολίου της. Επιθυμώ όμως να διασαφηνίσω κάποιες λεπτομέρειες. Ομολογώ επίσης, πως με απασχολούν πολύ οι λεπτομέρειες, γενικώς.

Περί Ζωής λοιπόν αλλά και βίου.
Η εδώ ζωή δεν υπάρχει χωρίς την μετά. Είναι δε μια διαρκής μνήμη. Ταυτίζω την ζωή με την μνήμη. Την δική μου, αλλά και των άλλων για μένα, ή καλύτερα με μένα.
Η ζωή οφείλει να έχει νόημα! Νόημα αντλεί από το παρόν αλλά και από το μέλλον.
Επίσης η ζωή οφείλει να έχει ελευθερία. Ελευθερία εννοώ πνευματική. Τούτου δοθέντος, ναι συμφωνώ πως δεν μπορώ να τα έχω καλά με όλους! Πολύ φοβάμαι πως μπορώ να τα έχω καλά με λίγους. Νοιώθω όμως πως θέλω να μπορέσω να τα έχω καλά με όλους. Κι αυτό γιατί η ζωή είναι μια πορεία. Μία πορεία προς ... την κατανόηση, την ολοκλήρωση, την εκμηδένιση.
Ο βίος χτίζεται με τις επιλογές μας. Κερδίζεται όταν αποκτά η ζωή νόημα και τότε χαρίζεται ως μίμηση στους άλλους.
Ο βίος του καθενός μας διαγράφεται σιγά-σιγά στο πρόσωπό μας. Αυτό ως μικροί δημιουργοί πλάθουμε καθημερινά. Για την καθαρότητα και την πλαστικότητα του προσώπου μας παλεύουμε.
Αυτό εν τέλει θα παραδώσουμε στην μνήμη του μέλλοντος μας.

Με τούτο το post μού δίδεται η ευκαιρία να δηλώσω σε όλους την ταυτότητα μου.Να γνωριστώ μαζί σας με το δικό μου πρόσωπο, κάνοντας στην άκρη το προσωπείο του ανώνυμου μπλόγκερ. Σε επόμενο post θα μοιραστώ και τις ελπίδες μου.

Κρατημένο από την χθεσινή μέρα

Όπου το βλέμμα των άλλων δεν μας βοηθάει να σχηματίσουμε μέσα μας με τον έναν ή τον άλλον τρόπο την πραγματικότητα αυτού που βλέπουμε, τα μάτια μας δεν γνωρίζουν πλέον εκείνο που βλέπουν. Η συναίσθησή μας χάνεται, διότι αυτό που είναι το πιο ενδόμυχο πράγμα σε μας, η συναίσθηση, σημαίνει οι άλλοι μέσα μας, και καλώς ή κακώς δεν μπορούμε να αισθανθούμε μόνοι.

Blog Action Day 2007

Στάση 1η

Αρχίζω να πιστεύω πως δεν βρίσκω ανάπαυση πάρεξ αν αρρωστήσω.
Κι αυτό πάλι τίθεται εν αμφιβόλω, συλλογιζόμενος τις καθημερινές μέριμνες.