Τρίτη 15 Απριλίου 2008

Ο ΚΥΒΟΣ ΕΡΡΙΦΘΗ


Την περασμένη Πέμπτη σύσσωμη η ομάδα του περιοδικού Ίνδικτος απάντησε στο δίλλημα.
Η ζωή του περιοδικού έφτασε στο τέλος της. Τώρα όλοι μας οφείλουμε σ' αυτό το καλοτάξιδο σκαρί, που μας χάρισε τα πιο όμορφα ταξίδια, ένα αξιοπρεπές απάγγιο.

Θα κυκλοφορήσει ακόμα ένα τεύχος που μέλει να είναι και το τελευταίο. Αυτό το τελευταίο τεύχος θα είναι αφιερωμένο στην μνήμη του Πέρη Ιερεμιάδη και καλούνται όλοι οι κατά καιρούς συνεργάτες και φίλοι του περιοδικού να συνδράμουν στο κτίσιμό του. Η ύλη θα κλείσει τέλη Ιουνίου και το τεύχος θα κυκλοφορήσει τον Σεπτέμβριο.
Υλικά μόνο πρώτης τάξεως, καθώς αυτό το κύκνειο άσμα, οφείλει να είναι το μελωδικότερο και ομορφότερο όλων όσων ακούστηκαν από την μπάντα της Ινδίκτου.
Να σαν αυτό που μου έστειλε ο Ξενοφών Κομνηνός, φίλος και συνεργάτης από τους λίγους.

Kαθ’ οδόν

Στους αγαπημένους συνεκδήμους, ζώντας και τεθνεώτας.

Και ήσαν πορευόμενοι εις κώμην η όνομα Εμμαούς.

Εν δε τω πορεύεσθαι εγένετο αυτόν εγγίζειν τη Δαμασκώ.

Βλέπεις ανθρώπους να βαδίζουν στον δρόμο σκυφτοί, με τα παπούτσια τους να κυνηγάνε το βλέμμα τους. Άλλοι, πάλι, οι περισσότεροι ίσως, πάνε με την ματιά τους ευθύβολη, κλειδωμένη στον άδηλο στόχο τους, αναπαυμένη στο ασφαλές εκείνο σημείο μηδέν που αποφεύγει τον ίλιγγο τόσο του βάθους όσο και του ύψους. Μετρημένοι στα δάχτυλα τέλος είναι εκείνοι που έχουν το βλέμμα αμολημένο σε κείνη την μετέωρη δυνατότητα των απρόσμενων συναντήσεων.

Οι δρόμοι, πράγματι, λένε τόσο πολλά για τους ανθρώπους. Λες και το ύψος του βλέμματός τους προδίδει το ανάπτυγμα του εαυτού τους. Ο περίκλειστος στο καβούκι του κοιτάζει συνήθως το πεζοδρόμιο. Ο ταγμένος στον σκοπό του κοιτάζει μόνο ίσια μπροστά, με το καβούκι του οικονομικά ανοιγμένο ίσα ίσα για τις ανάγκες που υπηρετούν τον στόχο του. Όσο για κείνους με το λυτό στα ύψη βλέμμα, λες και βγήκαν στον δρόμο για να παραδοθούν στον υπέρτατο εκείνο κίνδυνο, στην εμπιστοσύνη, αφήνοντας έστω και για λίγο πίσω τους τον εαυτό τους σαν άχρηστο καυκί.

Δεν είναι απλό να βλέπει κανείς. Οι δρόμοι μάς το μαθαίνουν. Περπατάς σ’ έναν δρόμο χιλιοπερπατημένο και ξάφνου το βλέμμα σου ξεφεύγει λίγο ψηλώτερα και ω του θαύματος δεν ξέρεις πού βρίσκεσαι. Είναι σαν ν’ αντικρίζεις τούτον τον δρόμο για πρώτη φορά. Τούτη η πρόσοψη ήταν τόσα χρόνια εδώ; αναρωτιέσαι. Σάμπως η ευθεία του καθημερινού σου βλέμματος να τέμνει τον κόσμο στα δύο.

Για τους περισσότερους από εμάς, τους ανθρώπους των ταγμένων σκοπών, οι δρόμοι κατά κανόνα οδηγούν από τον ένα κλειστό χώρο στον άλλο. Τείνουμε να βλέπουμε μόνο αυτό στο οποίο αποβλέπουμε σε μια στενή λουρίδα του χρόνου και η πεπατημένη οδός μάς πάει εκεί κουμπωμένους και εφτασφράγιστους. O ταγμένος σκοπός είχε ανέκαθεν μια ταραγμένη σχέση με τα μέσα, στην ουσία σιχαίνεται τον δρόμο που οδηγεί σ’ αυτόν. Αν ήταν στο χέρι του θα καταργούσε όλους τους δρόμους. Κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία αρκείται στην όσο το δυνατόν συντόμευσή τους. Γιατί οι δρόμοι διασχίζουν κατ’ ανάγκην το ανοιχτό, και κάθε ανοιχτό ενέχει το ρίσκο μιας ανατρεπτικής συνάντησης. Οι δρόμοι ενέχουν ειρωνικά από την φύση τους την μόνιμη πρόκληση της παρέκκλισης (που την συγχωρούμε σε ασθενείς, οδοιπόρους και άλλους του δρόμου), συνομωτούν κρυφά με την άνοιξη του χρόνου και τις φυγές του και άρα με το ανοικονόμητο και το ανέλπιστο, το δωρεάν. Άγουν, βέβαια, τους σκοπούς, αλλά κρύβουν και ληστές που απάγουν ενίοτε το κομπόδεμά μας ή ακόμη και την ζωή μας. Ίσως να μην είναι τυχαίο ότι οι δρόμοι έχουν διανοίξει οφθαλμούς, έχουν γεννήσει πρωτόφαντες ιδέες, ερωτικές λαχτάρες για την άπιαστη ομορφιά, έχουν εμπνεύσει εξαίσιους στίχους, φονικά και απάτες, μουσικές φράσεις και μυθιστορήματα, έχουν αναπαύσει τυραννισμένες καρδιές και κεφαλές, έχουν σφραγίσει ή ανατρέψει κρίσιμες αποφάσεις, έχουν στεγάσει αποστόλους και μεγάλους αμαρτωλούς, δια Χριστόν σαλούς, street dancers και άλλους απλώς καλοκάγαθους. Ποιος ξέρει, ίσως οι δρόμοι να αναβάλλουν επ’ αόριστον την σύγκλειση των κλειστών χώρων, τον εφιάλτη μιας απόλυτης συμπάγειας των σκοπών, κρατώντας με τα δόντια ανοιχτό τον ελάχιστο εκείνο υπερ-βατικό τόπο και χρόνο που απαιτείται για να πλανηθεί άσκοπα ένα βλέμμα.

Σάββατο 5 Απριλίου 2008

ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΑ ΤΕΙΧΗ


Μην διαβάζεις σαν παιδί, για να διασκεδάζεις, ούτε σαν τους φιλόδοξους, για να μορφωθείς. Διάβαζε για να ζήσεις.

Δεν συνηθίζω να διαλέγω από τους τίτλους της Ινδίκτου. Είναι προφανώς όλα τα κείμενα επιλογές μου και κατ' επέκτασιν βιβλία που προτείνω σε όλους τους αναγνώστες.
Το βιβλίο του Σωτήρη Χαλικιά Πριν και μετά τα Τείχη, ανήκει στις εξαιρέσεις αυτού του κανόνα.

Το διαλέγω και το προτείνω ανεπιφύλακτα σε όλους!

Κείμενο που σε κάθε λέξη, κάθε παράγραφο, κάθε σελίδα του, ο αναγνώστης θα αντικρίσει την αλήθεια ενός ανθρώπου, την αλήθεια μιας γενιάς.
Η γνωριμία και η σχέση με ανθρώπους σαν τον Σωτήρη είναι από τα τυχερά του επαγγέλματος. Ίσως δε να είναι αυτοί οι άνθρωποι που σε κρατούν και σου δίνουν κουράγιο να συνεχίσεις.
Δόξα τω Θεώ, ο Σωτήρης δεν είναι ο μόνος και γι' αυτό παράπονο δεν έχω!

Αντλώ από το κείμενο του Σ. Χαλικιά ένα απόσπασμα, όχι αντιπροσωπευτικό, μα κατάλληλο για να προχωρήσω και σε μιαν ακόμη πρόταση.
Αυτή η δεύτερη πρόταση είναι για τους Θεσσαλονικείς φίλους, πρωτίστως δε για τον Σωσία μου, που κατοικοεδρεύει κάπου εκεί γύρω. Κάποια στιγμή θα αναφερθώ και σ' αυτόν τον σωσία εκτενέστερα.

Την Δευτέρα, λοιπόν, 7 Απριλίου στις 21.00 το βράδυ, στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών στην Θεσσαλονίκη στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων της έκθεσης «Picasso, Suite 347», διοργανώνεται Ποιητικό Αναλόγιο με κείμενα του Πικάσο και για τον Πικάσο.
Στους χώρους του Ιδρύματος παρουσιάζονται και χαρακτικά του σπουδαίου Ισπανού. Για τα κείμενα δεν ξέρω, μα τα χαρακτικά είναι εξαιρετικά! Τυπώθηκε και κατάλογος για τους μερακλήδες.
Ο Πικάσο υπήρξε η προσωποποίηση της λέξεως Δημιουργός. Το παρακάτω δε απόσπασμα του Σωτήρη Χαλικιά είναι χαρακτηριστικό.

Στην οθόνη της τηλεόρασης, το πρόσωπο του Πικασσό σε γκρό πλάν. Τα φρύδια του σμίγουν, η ματιά του συγκεντρώνεται σ ένα σημείο. Ύστερα η κάμερα απομακρύνεται σιγά σιγά. Βλέπουμε λοιπόν ότι είναι καθισμένος σε μια καρέκλα και παρατηρεί από κάποια απόσταση έναν πίνακα που φαίνεται να έχει μόλις αρχίσει. Μένει καθιστός για λίγο ακόμη, ενώ η κάμερα, ολοκληρώνοντας την υποχώρησή της παρουσιάζει τώρα τον χώρο του ατελιέ. Η εικόνα κάπως σκοτεινή, οι τοίχοι γκρίζοι. Ξανά το πρόσωπο του ζωγράφου σε γκρό πλάν. Η ίδια ένταση στην ματιά, η ίδια συγκέντρωση στον πίνακα. Η κάμερα δεν υπάρχει γι αυτόν, τίποτα δεν υπάρχει γι αυτόν, εκτός από εκείνες τις πρώτες γραμμές και τις άλλες που συνωστίζονται μέσα του. Σηκώνεται από την καρέκλα - πρέπει κι εκεί νάκανε ζέστη γιατί φοράει μόνο ένα φανελάκι και κοντά παντελόνια - πλησιάζει το καβαλέτο και τραβάει δύο νέες γραμμές. Στέκει δίπλα στον πίνακα σκεφτικός, γκρό πλάν πάλι το πρόσωπό του, κι ύστερα σα να βρήκε αυτό που έψαχνε αρχίζει με φρενίτιδα τις πινελιές χωρίς πλέον την παραμικρή διακοπή...


Έξω βρέχει από το πρωί. Φεύγω για ξενύχτι και Σύσσημον...

Τετάρτη 2 Απριλίου 2008

ΣΥΣΣΗΜΟΝ Ή ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ


Το χαρακτήρισαν αριστουργηματικό, ένα εντελώς ξεχωριστό διαμάντι της ελληνικής γλώσσας,
Σπουδαίο, τιτάνιο έργο, το νέο Άξιον Εστί της λογοτεχνίας μας.
Τον δημιουργό του, τον ονόμασαν "ευλογημένο".
Μιλώ για το Σύσσημον του Νίκου Παναγιωτόπουλου.
Ένα έργο σπάνιο που τα δικά μου λόγια, μάλλον περιττεύουν. Εξάλλου είμαι σίγουρος πως ήδη έχει φτάσει στα χέρια ολονών, μιας και κοντεύουν 15 μήνες από την κυκλοφορία του, που είναι στ' αλήθεια εντυπωσιακή.

Αφορμή για τούτο το post είναι η ιδέα του Βίκου Ναχμία για μιαν παράσταση στηριγμένη στο εν λόγω έργο. Μια Αναγνωστική αγρύπνια όπως την χαρακτηρίζει ο εμπνευστής και σχεδιαστής της, Βίκος Ναχμίας.

Το Σάββατο, λοιπόν, 5 Απριλίου και ώρα 1 μετά τα μεσάνυχτα, θα σας περιμένω όλους, στον Χώρο Πολλαπλών Εκδηλώσεων της Γκαλλερί Ζουμπουλάκη, Αγαθοδαίμονος 37 (από Πειραιώς 199, με τον ηλεκτρικό στάση Πετράλωνα). Για την είσοδο απαιτείται μόνο καλή καρδιά!

Αναγνώστες: Μαρία Καλλιμάνη, Βασίλης Καραμπούλας, Ρίτα Λυτού, Αγγελική Παπαθεμελή, Αγλαΐα Παππά, Σύλλας Τζουμέρκας, Μαρίνα Τριανταφυλλίδου

Φωτισμός: Μιχάλης Σαμιώτης
Ηχητικά: Νίκος Παντελούς

Ηχοληψία της ανάγνωσης του συγγραφέα Αριστείδης Χρήστου
Οφείλονται πολλές ευχαριστίες στον Πέτρο Βέττα, στην Νανά Βέττα και στην Γκαλλερί Ζουμπουλάκη για την φιλοξενία της.

Και για να μην χαθεί κανείς ιδού και σχεδιάγραμμα